Facts, figures & trends update: Q2 2021

Het jaar is weer doormidden, een mooi moment dus om eens te kijken naar de vrijwilligerswerk trends die we zien. Met corona wel/niet/wel/niet onder controle, gebeurde er in onze samenleving in ieder geval een heleboel. En dat zie je ook terug op ons platform, in het aantal hulp dat mensen nodig hebben, in het aantal helpers en in de organisaties die van ons platform gebruik maken om de juiste vrijwilliger te vinden.

Anticyclische trend: juist meer vrijwilligerswerk via NLvoorelkar

Hte CBS becijferde dat in het laatste kwartaal van 2020 nog nooit zo weinig vrijwilligerswerk werd gedaan.  Het NOV noemde het Coronajaar 2020 ‘rampzalig’ voor deelname aan vrijwilligerswerk. In het laatste kwartaal van 2020 gaf 22 procent van de mensen van 15 jaar en ouder aan wel eens vrijwilligerswerk te doen. In 2019 was dit nog 46,7 procent. Directeur Jeroen van Alkemade van NOV:  “Mensen zijn in de coronatijd door de lockdown niet actief geweest en grepen de tijd aan om na te denken of ze hun vrijwilligersbaan wilden blijven doen. Vooral kunst en cultuur en de sportverenigingen die langere tijd hebben stilgelegen, hebben het moeilijk gehad”.

Vooral oudere vrijwilligers bleken te zijn afgehaakt. Ze wilden als kwetsbare groep in coronatijd geen risico lopen. Logisch, natuurlijk.

Maar niet de volledige waarheid. Want op onze platformen zagen we juist een enorme groei. En niet alleen tijdens de eerste coronagolf, maar ook gedurende 2020. Zo zagen we een groei van +138% in het laatste kwartaal van 2020. Daarmee lijkt het er eerder op dat het vrijwilligerswerk door corona verplaatst is. Naar een nieuwe doelgroep, maar ook naar online. Dat verklaart waarom onze platformen groeiden, en het NOV juist een enorme daling signaleerde en aan de noodbel trok.

Opvallend: niet alle online zoektochten naar vrijwilligerswerk groeiden. Dat zie je aan de grafiek hierboven. In de bovenste het zoekgedrag op Google naar “vrijwilligerswerk”. Dat daalt sinds 2014. Tijdens de 1e coronagolf kelderde dit met 75%.  Daaronder het zoekgedrag op NLvoorelkaar.nl, wat juist stijgt met een aantal hoge pieken tijdens de 1e, 2e en 3e corona golf. In de eerste golf steeg het met 1100%.

Groei van nieuwe gezichten

Naast enorme aanwas aan vrijwilligers, zagen we bij NLvoorelkaar ook veel nieuwe gezichten, mensen die nog nooit vrijwilligerswerk hebben gedaan. Is dat voor ons nieuw? Niet echt, gemiddeld was dat al 43%, nu stijgt het naar 46%. De gemiddelde leeftijd daalde sinds vorig jaar wél sterk: van 42 naar 39 jaar. Online lijkt dus een perfect startpunt voor de oriënterende (en nieuwe) vrijwilliger.

We hebben deze doelgroep gevraagd of ze ook willen blijven vrijwilligen. En yes: 41% van deze vrijwilligers wil ‘komende tijd’ – dat is NU- zelfs meer vrijwilligen! Een intentie zegt natuurlijk niet veel over echt gedrag. Maar intenties kun je wel met elkaar vergelijken… en deze intentie is 28% hoger dan de attitude in 2019.

Door corona vooral minder kansen

Corona heeft misschien nog wel meer effect gehad op de daadwerkelijke inzet dan op de hulpbereidheid van Nederland. Er vond een record aantal matches op het platform plaats: 93.000 stuks. Dat is 22% meer dan 2019. Maar meer matches betekent nog niet meer inzet. Er waren simpelweg weinig kansen om je (langduriger) in te zetten door de beperkende coronamaatregelen. Het daadwerkelijke aantal uur nam dus met 50% af.

Dat zie je duidelijk terug als je naar de tijdsbesteding kijkgt. 17% van de matches in 2020 is gemaakt op eenmalige activiteiten. Dat is 70% meer dan vorig jaar. Sociaal contact bleek in 2020 ook erg populair (30k matches!). Dat is een driedubbeling t.o.v. 2019 in absolute aantallen.

En nu? Eigenlijk zien we nu nog steeds hetzelfde. Eenmalig, flexibel vrijwilligerswerk is en blijft groeien in populariteit. Onze impact challenges bijvoorbeeld, waarbij je in een half uur iets goeds doet voor je buurt of een maatschappelijke organisatie, hebben in 3 maanden tijd meer dan 1000 deelnemers opgeleverd. Bijvoorbeeld mondkapjes rapen, of doppen verzamelen voor KIKA. Je kunt een challenge doen wanneer en met wie jij wil, coronaproof.

Het gaat overigens niet altijd om minder uur. Ook om locatie: 15% hielp vanuit thuis iemand, een compleet nieuwe vorm van helpen op ons platform en deze blijft nu net zo populair als tijdens de lockdowns. En tenslotte blijft inzet rondom sociaal contact/tegen eenzaamheid het meest populair. Kost ook maar een uurtje per week, maar met elke week een uur maak je ook flinke impact.

Honden uitlaten populair (avondklok-isme)

Soms zie je in data de maatschappij zó duidelijk terug. Een grappig voorbeeld hiervan zagen we begin 2021: de populariteit om iemands hondje uit te laten tijdens het eerste kwartaal van 2021 verdubbelde ten opzichte van vorig jaar. Het aantal hulpvragen veranderde nauwelijks maar het aantal reacties van vrijwilligers des te meer. Niet geheel toevallig was precies in deze periode de avondklok van kracht, met als uitzondering het uitlaten van een hond ;-).

Recente stijging hulpvragen

En wat zijn de laatste cijfers? In april-mei-juni valt eigenlijk vooral een andere doelgroep enorm op. De hulpvragers die voor zichzelf hulp vragen (1:1 of burenhulp) stijgen enorm hard met +41%. Het aantal ‘eenzaamheidsvragen’ hierin groeit van 55% naar 65%. Een duidelijk signaal dat enerzijds minder bang zijn (de vaccinatiegraad groeit hard) maar ook dat de sociale impact van corona(maatregelen) zichtbaar beginnen te worden. Houd dus vinger aan de pols in jouw omgeving door het aantal vragen te monitoren op dit gebied want we willen niet dat het eenzaamheidsvirus harder om zich heen gaat slaan dan het coronavirus!

Van organisatie naar organiseren

Tenslotte vroegen we ook Professor Lucas Meijs naar zijn inzichten, zo midden in het jaar en ruim anderhalf jaar na corona en #coronahulp. Dat de globale pandemie het beste in ons heeft losgemaakt qua bereidwilligheid, is wel duidelijk. Maar wat verwacht Lucas als hij iets meer uitzoomt naar de middellange termijn? Hij ziet een beweging van organisatie naar organiseren. Het aantal vrijwilligers dat voor een organisatie aan de slag gaat, neemt af. Maar de vrijwilligersenergie blijft gewoon stromen. En moet ook georganiseerd worden om écht tot impact te leiden. Online/technische tools zoals onze platformen zijn hierbij cruciaal: ze maken massa mobilisatie mogelijk,  zijn 24/7 beschikbaar en snel wendbaar.

Vrijwilligerswerk gaat van iets dat je in je vrije tijd doet (en waar je dus tijd voor moet maken ten koste van werk, hobby’s of je sociale leven) naar restand-tijd (spare time), bijvoorbeeld als je een uurtje vrij hebt in het weekend of met je gezin iets leuks wil doen. En uiteindelijk naar lummel-tijd (idle time), bijvoorbeeld als je moet wachten na je corona vaccinatie. In die tussentijd kun je een challenge op NLvoorelkaar doen, bijvoorbeeld het invullen van een Amnesty petitie… Hoe creatief durf jij naar jouw organisatie en vrijwilligerswerk te kijken?

Tenslotte

De data in dit artikel zijn opgesteld op basis van het grootschalige vrijwilligersonderzoek 2020 in december 2020 (download het volledige e-book hier) en big data t/m juni 2021. De input van professor Lucas Meijs is te volgen in onze webinar reeks. Stuur ons een mailtje als je hier de volgende keer bij wil zijn!

Veel succes met deze inzichten. Heb je nabranders, tips of vragen? Ook dan mag je ons altijd een mailtje sturen. Tot snel!