De zeven faalfactoren voor werknemersvrijwilligerswerk

Leestijd: 3 minuten
Door: Dr. Lonneke Roza, | Rotterdam Erasmus University

Een verkorte vorm van dit artikel verscheen ook op De Dikke Blauwe

94% van de grote Europese bedrijven hebben een werknemersvrijwilligerswerkprogramma (CECP, 2017); dat is een geweldig potentieel om sociale impact te genereren. De meeste bedrijven lukt het echter niet om meer dan 10-25% van de werknemers zelfs maar eenmalig deel te laten nemen. Welke barrières ervaren zij? Wat kunnen we hieruit leren wanneer we zelf aan de slag willen met dit onderwerp?  

Werknemersvrijwilligerswerk in Nederland

Bijna elke Europese corporate blijkt een werknemersvrijwilligerswerkprogramma te hebben. Hoe zit dat met de bedrijven, inclusief MKB, in Nederland? Schattingen lopen uiteen van 30% tot 55% (Movisie, 2018). Met een beroepspopulatie van 8,9 miljoen betekent dit een enorm potentieel tot social impact (CBS, 2019)!

Het hebben van een programma staat niet garant aan de uitvoering daarvan, laat staan het bereiken van het doel: vaak een winnende combinatie van sociale impact en groeikansen voor de medewerker. Uit exploratief onderzoek van vrijwilligersplatform NLvoorelkaar.nl blijkt dat zo’n 30% van de werknemers vrijwilligerswerk onder werktijd mogen doen. Echter lukt het slechts driekwart om minimaal één keer het vrijwilligerswerk onder werktijd uit te voeren. Waarschijnlijk is dit beeld van Nederlandse werknemersvrijwilligerswerkprogramma’s zelfs iets te positief, aangezien de respondenten bestaan uit deelnemers van het vrijwilligerswerk platform. Zij zijn dus al aan de slag als vrijwilliger in hun eigen tijd.

De faalfactoren op een rij

Werknemervrijwilligerswerkprogramma’s bieden dus een enorme potentie voor sociale impact maar dat gaat niet vanzelf.  Tegelijkertijd worden de doelstellingen elk jaar met 3-5% verhoogd boven het huidige aantal deelnemers. Wat is nou precies de reden dat werknemers niet aan de slag willen of gaan? Lucas Meijs, Lonneke Roza en Stephanie Maas van Rotterdam Erasmus University identificeerden 7 faalfactoren:

• Onzichtbaar en onbekend: Mensen weten vaak niet wat mogelijk is of kennen het hele maatschappelijke programma niet.
• Focus op het hoofdkantoor: MBO is vaak een ‘hoofdkantoor feestje’, waarbij vrijwel alle activiteiten daar worden georganiseerd. Dit terwijl veel bedrijven meerdere vestigingen hebben en/of medewerkers overal wonen.
• Tijd als obstakel: De werkdruk of privé verplichtingen zijn vaak genoemde drempels om deel te nemen. Niet iedereen heeft  zin om ook nog eens iets werk gerelateerd in het weekend te doen. Zelfs als het in baas zijn tijd kan, zijn werkroosters zijn niet altijd flexibel genoeg of managers faciliteren deelname niet optimaal. Dat bleek ook uit het exploratief onderzoek van NLvoorelkaar.  70% mag nog geen vrijwilligerswerk onder werktijd doen. Tijd vrijmaken naast tijd voor je gezin, baan en eventueel mantelzorg blijkt lastig. 
• Spannend: Jezelf begeven in een vreemde organisatie, met vreemde mensen en dan ook nog eens helemaal in alleen? Dat vinden veel mensen spannend en vraagt ook om eigen initiatief.
• Slechte informatievoorziening: medewerkers zijn over het algemeen passief; zij gaan – met uitzondering van de ‘harde kern’- niet actief op zoek naar activiteiten. Informatie moet naar hen toekomen over wat voor hen de mogelijkheden zijn.
• Vrijwilligerswerk is privé: In Nederland hebben wij nog steeds een vrij sterke scheiding tussen werk en privé. Mensen geven aan dat vrijwilligerswerk iets is dat ze graag in hun privé domein willen houden, waar hun werk niets mee te maken heeft.
• Onbelangrijk: Tot slot zijn er natuurlijk mensen die gewoonweg het belang er niet van inzien om (via de werkgever) vrijwilligerswerk te doen. Uit het eerder aangehaalde onderzoek van NLvoorelkaar blijkt ook dat twee derde van de werknemers die geen vrijwilligerswerk mogen doen binnen ‘baas haar tijd’, aangeven dat ze dat ook helemaal niet zouden willen doen. Niet iedereen is dus even enthousiast over werknemersvrijwilligerswerk.

Wil je weten wat 5 strategieën zijn hoe dit te tackelen? Lees hier dan verder.