Leestijd: 5 minuten
Dit artikel verscheen eerder op NOV
Langzamerhand valt er voor geen enkele vrijwilligersorganisatie meer aan te ontkomen: episodisch vrijwilligerswerk. Episodisch vrijwilligerswerk is de verzamelterm voor allerlei vormen van vrijwilligerswerk waarbij vrijwilligers eenmalige of korte termijn mogelijkheden van vrijwilligerswerk aangaan (Cnaan & Handy, 2005). Nancy MacDuff bedacht de term ‘episodisch vrijwilligerswerk’ en wilde hiermee aangeven dat episodische vrijwilligers meespelen in een afzonderlijk hoofdstuk van het doorgaande verhaal van de organisatie. Dat kunnen ze doen door een dag mee te helpen en daarna meestal niet meer terug te komen (NLDoet). Maar dat kan ook door drie maanden de organisatie te ondersteunen zonder verder commitment (schrijven van een beleidsplan), of door met een bepaalde frequentie (ieder jaar) ad hoc dezelfde klus te doen (kindervakantieweek, maar ook op rooster achter de bar staan in de kantine) is episodisch vrijwilligerswerk. Er zijn minstens drie belangrijke misvattingen rondom episodisch vrijwilligerswerk waar we in deze blog kort op in gaan.
Nieuw? Of toch niet?
Het eerste misverstand is dat episodisch vrijwilligerswerk heel nieuw is. Want ondanks dat het in het veld al ruim 25 jaar het moderne vrijwilligerswerk (de moderne vrijwilliger) wordt genoemd, bestaat episodisch vrijwilligerswerk al heel lang. Ontegenzeggelijk zijn er hedendaags veel meer mogelijkheden om episodisch, en zeker eenmalig, bij te dragen. Denk bijvoorbeeld aan NLDoet (dat overigens alweer stamt uit 2004 toen het nog MADD heette), Nationale Buitenspeeldag en veel meer andere voorbeelden. En denk ook aan nieuwe vormen zoals werknemersvrijwilligerswerk of de maatschappelijke stage.
Mede daarom zijn vrijwilligersorganisaties ook veel meer vrijwilligerswerk gaan aanbieden met een episodisch karakter (Ellis Paine et al., 2007). Maar al in de jaren vijftig en daarvoor werd bij kindervakantiekampen en Scoutingkampen, naast het groepje vaste vrijwilligers, ook gebruik gemaakt van vrijwilligers die alleen die ene week jaarlijks meegingen. Of wat te denken van de vrijwilligers die een paar dagen meegaan met bijvoorbeeld bedevaarten naar Lourdes, de eerste trein ging al in 1883! Een ander duidelijk voorbeeld is de inroostering van leden en ouders bij sportverenigingen voor de kleine eenmalige klussen. Denk bijvoorbeeld aan het achter de bar staan eens in de zoveel tijd of het bijspringen bij een (groot) jaarlijkse toernooi. Ook collecte lopen neemt vaak episodische vormen aan. Allemaal voorbeelden van even bijspringen en daarmee episodisch. Episodisch is dus een normale vorm van vrijwilligerswerk, en dat is het al heel lang!