Vorige maand was ik te gast op het Smart Government Congres in Utrecht. Dit congres stond in het teken van een nieuwe slimmere overheid. Een overheid die door inzet van informatie technologie, door zich radicaal anders te organiseren en door meer samen met burgers en partners op te trekken beter bij de behoefte van de 21ste eeuw zou kunnen aansluiten. Met Zorgvoorelkaar.com hebben wij de afgelopen vier jaren ervaringen op het snijvlak van deze drie elementen opgedaan. Ik was door Jaring Hiemstra uitgenodigd om met het publiek te delen welke lessen overheden zouden kunnen trekken uit onze ervaringen als online start-up. Maar zoals een andere spreker (gemeentesecretaris van Schiedam, Jan van Ginkel) in het programma boekje al aankondigde: de publieke sector is geen start-up. Ik denk echter dat lokale overheden op dit moment zeker veel gelijkenissen met een start-up vertonen!

Onze organisatie opereert vanaf dag 1 als een echte start-up. Samen met mijn mede-oprichter Patrick Anthonissen zijn wij gaan experimenteren met een online marktplaats voor vrijwillige hulp. Hierbij hebben we bestaande concepten uit andere branches (denk aan Werkspot, dating sites, Airbnb) vertaald naar het sociale domein. We hebben snel een eerste versie van onze website live gezet en zijn dit vervolgens met partners (welzijn, zorg, gemeenten) en gebruikers verder gaan finetunen tot de website en het dienstverleningsconcept wat Zorgvoorelkaar.com nu vier jaar later is. Verreweg de meest keuzes en ervaringen van deze eerste vier jaar had ik bij het begin niet kunnen voorspellen. Dat betaalde hulp en vrijwillige hulp niet goed op 1 platform past. Dat besluitvorming bij gemeenten soms 1,5 jaar kan duren. Dat wij de stap zouden maken van 1 landelijke marktplaats naar een landelijk netwerk van lokale marktplaatsen. Wij hebben deze inzichten en ervaringen alleen kunnen realiseren door gewoon van start te gaan, flexibel te blijven, te luisteren naar klanten en gebruikers en op basis daarvan door te ontwikkelen. Dat kun je van tevoren niet in een dichtgetimmerd plan gieten…

Eric Ries heeft in 2014 een boek uitgebracht wat voor veel ondernemers bijna een bijbel is: The Lean Startup. Zijn filosofie is dat je als start-up vooral snel prototypes van je product of dienstverlening in de markt moet gaat testen, en o.b.v. gebruikersfeedback snel moet itereren op weg naar een passende product-markt combinatie. Slimme inzet van informatie technologie kan je helpen om dit proces zo efficient mogelijk in te richten. Door je als organisatie flexibel op te stellen kun je met relatief beperkte investeringen snel achterhalen of en hoe je de behoefte in de markt goed kunt bedienen.

De mooie overlap met gemeenten zit hem in de definitie die Ries hanteert voor een start-up: a human institution designed to create a new product or service under the circumstance of extreme uncertainty. Met de decentralisaties en de huidige transformatie in het sociale domein vertonen gemeenten veel overeenkomsten met deze definitie: gemeenten hebben veel extra zorgtaken gekregen met een enorme budgetkorting. Zij moeten zoeken naar nieuwe manieren om hun bewoners te ondersteunen, maar hebben te maken met grote onzekerheid hoe alle wijzigingen in het stelsel nu precies hun beslag gaan krijgen. Zij zijn op zoek naar een nieuwe organisatievorm die goed aansluit bij de veranderende behoeften in de samenleving.

In hun zoektocht naar nieuwe producten en dienstverlening voor hun burgers stellen gemeenten zich nog te vaak als traditionele bureaucraten op: er worden politieke statements gemaakt, deze worden vertaald (en vaak afgezwakt) in dikke beleidsplannen en na er nog een aantal nachtjes over te hebben geslapen doet men meer van hetzelfde. De transformatie van verzorgingsstaat naar een participatiesamenleving heeft echter meer radicale vernieuwing nodig en daar is dergelijke trage besluitvorming niet geschikt voor. Daarom doe ik ook een oproep aan alle wethouders en ambtenaren van gemeenten in Nederland: lees het boek van Eric Ries en ga als een echte startup op zoek naar de nieuwe rol die je als gemeente moet gaan innemen! En met het zomerreces voor de deur, tijd genoeg om weer eens een goed boek te lezen 😉

Mathijs Huis in ’t Veld
Mede-oprichter NLvoorelkaar

Geschreven door:


Best gelezen

E-book CSR Trends corporate volunteering 2024 [Free download]

Hoe kun je als bedrijf wezenlijk bijdragen, precies waar dat nodig is? Hoe doen anderen dat (CSR trends)? En wat...
Lees verder

E-book Trends Vrijwillige Inzet 2024 [Free download]

YES, hij is er weer: het e-book met dé trends voor vrijwillige inzet en vrijwilligerswerk 2024. Gebaseerd op het grootste vrijwilligersonderzoek...
Lees verder

E-book Trends Vrijwillige Inzet 2023 [Free download]

Hij is er weer: het e-book met dé trends voor vrijwillige inzet 2023. Gebaseerd op het grootste vrijwilligersonderzoek van Europa,...
Lees verder